Instytut Książki

Rewelacyjna książka, autobiografia wybitnego lekarza, wspaniałego człowieka i, jak się również okazuje, zdolnego pisarza.

David Nott urodził się w Walii, jest lekarzem specjalizującym się głównie w chirurgii ogólnej i naczyniowej, profesorem Katedry Chirurgii w Imperial College London. Pracując w londyńskich szpitalach od ponad dwudziestu pięciu lat, udzielał się także ochotniczo w strefach konfliktów wojennych i klęsk żywiołowych. Nagrodzony został wieloma nagrodami, między innymi w 2012 roku został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego.

Będąc dzieckiem, a następnie młodym człowiekiem, nie brał pod uwagę tego, że zostanie kiedykolwiek lekarzem. Pociągało go przede wszystkim ryzyko.

Głównym tematem jego książki, jak można się spodziewać, oprócz czasów dorastania i nauki, są przede wszystkim podróże do krajów objętych działaniami wojennymi lub innego rodzaju kataklizmami. Był on między innymi w Afganistanie, Bośni, Haiti, Iraku, Libii i Syrii. Wyjeżdżał tam, będąc przekonanym, że w Londynie było wielu lekarzy, którzy mogli go zastąpić, wykonując przeprowadzane przez niego zabiegi przynajmniej tak samo dobrze albo nawet lepiej niż on.

Równocześnie czuł się bardziej potrzebny, gdy na przykład w ogarniętej wojną Syrii ratował dziesięciu rannych dziennie. Podczas gdy w pracy w Wielkiej Brytanii ocalił od śmierci może jedną osobę na miesiąc.

Pieniądze, które zarabiał, wydawał głównie na pomoc poszkodowanym i cele charytatywne. Wolontariat za granicą dawał mu znacznie więcej satysfakcji, niż funkcje pełnione w Londynie. Pracując często po osiemnaście godzin dziennie, będąc pod bezustanną presją czasu, zmuszony był podejmować bardzo szybko trafne decyzje, aby pomóc jak największej liczbie ofiar.

Znajdując się w trudnych, bojowych warunkach przeprowadzał operacje, wymagające niejednokrotnie nieszablonowych metod. Były to sposoby bardzo niekonwencjonalne, niestosowane w europejskich szpitalach w czasie pokoju. Ratował ludzi, wielokrotnie świadomie narażając własne zdrowie, a nawet życie. Nie odchodził od stołu operacyjnego, nawet będąc narażonym na bezpośrednie zagrożenie. W sytuacjach wymagających natychmiastowego działania w celu ocalenia pacjenta nie zawahał się położyć na tej samej szali własnego bezpieczeństwa. Ryzyko od zawsze go pociągało, balansowanie na krawędzi dodawało mu energii, a ratowanie ludzi stało się jego najważniejszym celem życiowym.

W książce wielokrotnie opisywane są wstrząsające sceny, które bardzo mocno, prawdopodobnie do końca życia, wryły się w pamięć autora. Nasz doktor uczestniczył również w takich misjach, kiedy to ogrom śmierci, której na co dzień doświadczał, był przytłaczający. Czasami lekarze nie mając odpowiednich narzędzi, środków i lekarstw, widząc rozległe obrażenia i nie mogąc już nic więcej zrobić, przyglądali się jedynie jak pacjent powoli umierał. Zdawali sobie jednocześnie sprawę z tego, że gdyby znalazł się on w tym momencie w jakimkolwiek szpitalu w innym miejscu na świecie, niemal na pewno byłby uratowany.

Doktor David Nott, mając już wielkie doświadczenie i zebrane materiały w dziedzinie medycyny ratunkowej na linii frontu, założył fundację i zaczął szkolić w zakresie chirurgii w surowych warunkach innych lekarzy i personel medyczny. Uczył jak właściwie i bezpiecznie wykonywać zabiegi chirurgiczne w warunkach ograniczonych zasobów i na terenach objętych wojną.

Oczywiście nagromadzenie trudnych doświadczeń z przebytych misji, nieustannie podejmowane ryzyko oraz obciążenie emocjonalne wynikające z cierpienia niewinnych ludzi, a przede wszystkim dzieci, które bardzo często były jego pacjentami, nie pozostało bez znaczenia dla jego osobistego zdrowia psychicznego.

Książka ta jest także o innych ludziach, którzy podobnie jak jej autor, nie bacząc na niebezpieczeństwo, ratowali rannych, ryzykując własne życie. David Nott, będąc wolontariuszem, pracował razem z miejscowymi lekarzami i personelem medycznym. Pomimo wielu różnic kulturowych i wyznaniowych przyświecał im jednak wspólny cel - ratowanie ludzi.

Istnienie ludzkie jest wartością nadrzędną w wielu kulturach. Na potwierdzenie tego można przywołać zdanie z wersetów Koranu: „A ten kto przywraca do życia człowieka, czyni tak, jakby przywracał do życia wszystkich ludzi”.

Edward Liwiński
DKK przy Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w Ożarowie