„Rozmowy z katem” po chorwacku
Razgovori s krvnikom – jak brzmi chorwacki tytuł – ukazały się nakładem oficyny Srednja Europa z Zagrzebia.
Rozmowy z katem – wydane po polsku po raz pierwszy w latach 1972–1974 w miesięczniku „Odra”, lecz dopiero w roku 1992 opublikowane w nieocenzurowanej wersji – to upiorna podróż w głąb zatrutego chorą ideologią umysłu. Dla Moczarskiego niemiecki zbrodniarz, likwidator warszawskiego getta, oficer SS Jürgen Stroop, główny bohater Rozmów z katem, był tym, czym dla Hannah Arendt Adolf Eichmann – odpychającym, a jednocześnie fascynującym produktem systemu totalitarnego, jego wzorowym, bo pozbawionym jakiegokolwiek osobistego stosunku do wykonywanych zadań, funkcjonariuszem. Obaj wszystko, czego potrzebowali, a co zwalniało ich z moralnego osądu wydawanych im poleceń i własnych czynów, mieli w rozkazach i partyjnych okólnikach. Rozmowy z katem stanowią świadectwo tego, co z człowiekiem może zrobić polityczny fanatyzm. Są także przestrogą. Aby nie dać się omamić i ogłupić, jak Stroop, nie pozwolić przerobić się na bezwolne narzędzie bestialstwa, okrucieństwa, kłamstwa, zniszczenia.
W tym roku ukazały się także dwa inne przekłady Slavena Kale – chorwacki tłumacz przełożył Metamorfozy Imperium Rosyjskiego 1721-1921 Andrzeja Nowaka (wyd. Fortuna, Zagrzeb) i Oazę w Crikvenicy Janiny Kujawskiej-Tenner (Srednja Europa, Zagrzeb).