Aktualności

fot. Władysław Miernicki - Narodowe Archiwum Cyfrowe
23.08.2021

Paweł Jasienica upamiętniony w Nagłowicach

Pawła Jasienica, pisarz i oficer Armii Krajowej, został upamiętniony w Nagłowicach (woj. świętokrzyskie). Tablicę pamiątkową poświęconą historykowi ufundował Instytut Pamięci Narodowej. Jej uroczyste odsłonięcie odbyło się w niedzielę 22 sierpnia.

Jak poinformowała PAP Edyta Krężołek z kieleckiej delegatury IPN, pamiątkową tablicę zamieszczono na jednej ze ścian Pałacu Radziwiłów przy ul. Walewskiego w Nagłowicach. W budynku po wojnie przez kilka miesięcy mieściła się tymczasowa siedziba Związku Literatów Polskich, w tym czasie przebywał tu Paweł Jasienica.

Odsłonięcie tablicy odbyło się o godzinie 16. W programie uroczystości był koncert poezji śpiewanej. Postać Pawła Jasienicy przybliżyli także aktorzy teatru „Rejwach” oraz historycy.

Paweł Jasienica (właściwie Leon Lech Beynar) uczestniczył w wojnie obronnej Polski w 1939 r., a od 1940 r. był żołnierzem ZWZ-AK oraz redaktorem pism konspiracyjnych. W 1945 r. został adiutantem, a następnie zastępcą rotmistrza Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” – dowódcy 5. Wileńskiej Brygady AK, działającej po zakończeniu wojny na Podlasiu.

Ranny w potyczce, kurował się we wsi Jasienica (stąd pseudonim). Jako rekonwalescent nie wrócił do oddziału, zerwał z konspiracją, zaczął publikować w „Tygodniku Powszechnym”. Aresztowany w 1948 r. przez UB, został zwolniony dzięki interwencji Bolesława Piaseckiego, co na kilka lat związało go ze środowiskiem Stowarzyszenia PAX. Po zerwaniu z PAX-em angażował się w różne inicjatywy opozycyjne, m.in. jako wiceprezes Związku Literatów Polskich i PEN Clubu.

W latach 50. i 60. opublikował kilkanaście książek o tematyce historycznej, w tym wielotomową historię Polski przedrozbiorowej, która wprowadziła go do grona najbardziej poczytnych polskich historyków. „Jego prace były dla wielu Polaków alternatywą dla zakłamania i przemilczeń oficjalnej historiografii narzucanej przez dominującą metodologię marksistowską” – zwrócił uwagę IPN.

Współorganizatorami wydarzenia były Fundacja Studio TM oraz Stowarzyszenie Kocham Świętokrzyskie.

źródło: PAP, Wiktor Dziarmaga

Udostępnianie informacji PAP - klauzula informacyjna