Aktualności
8 listopada w siedzibie Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie odbyła się uroczysta inauguracja Kanonu Polskiego – jednego z największych programów wydawniczych w kraju. Jest on realizowany przez Instytut Literatury z funduszy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Na Kanon Polski składają się zarówno utwory literackie, jak i monografie, opracowania i zbiory tekstów krytycznych poświęconych kanonicznym polskim pisarzom, ich dziełom i zjawiskom literackim, które na trwałe weszły do historii literatury. W ramach programu wydano już ponad 100 książek, zaś wydanie prawie 100 następnych zaplanowano na 2023 rok. Program ma trwać do 2027 roku.
„Jeżeli pojawiają się dziś głosy o potrzebie kanonu, to nie wyrastają one z lekceważenia istniejącego stanu rzeczy, ale z próby namysłu nad tym, czy jest coś, co nas łączy, i co zachowuje ważność pomimo społecznych rozproszeń. Potrzeba przemyślenia na nowo literackiego kanonu nie ma więc służyć jakimkolwiek wykluczeniom, ale próbie odnalezienia odpowiedzi na pytanie o to, co we współczesnej literaturze jest ważne: artystycznie, estetycznie, kulturowo, społecznie, czy nawet politycznie. Chodzi także o to, by odpowiedzieć sobie na pytanie, co dziś czytamy i z jakich powodów. A może również jesteśmy w stanie przyjąć, że jakiś zestaw lektur ostatnich stu lat powinniśmy wszyscy znać, aby móc się porozumieć? Czy znajdziemy jeszcze wspólny kod kulturowy? Odpowiedzi są na tyle różnorodne, że wymagają rozszerzającego, a nie zawężającego działania” – skomentował potrzebę zrealizowania programu Wicepremier, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. Piotr Gliński.
Dyrektor Instytutu Literatury dr hab. Józef Maria Ruszar stwierdził, że program powstał, by przypomnieć o zapomnianych, ale też często nieznanych, bardzo wartościowych pisarzach należących do historii polskiej literatury. Powiedział, że inicjatywa skierowana jest do środowiska akademickiego, studentów, ale również do polonistów szkół średnich oraz ich uczniów.
„Jeżeli wznawiamy »Szkice piórkiem« Andrzeja Bobkowskiego, to wydajemy je z dużą liczbą przypisów, obszernym wstępem i posłowiem. Zawierają one ważne wskazówki dla uczniów, dzięki którym mają szansę w pełni takie książki zrozumieć. Do Kanonu weszły też monografie poszczególnych autorów z antologiami będącymi wyborem wierszy czy opowiadań. To są wydawnictwa edukacyjne, które ukazują się w nakładzie 8 tysięcy egzemplarzy, z czego 7 tysięcy trafia bezpłatnie do bibliotek szkolnych i uniwersyteckich” – powiedział Ruszar.
Książki wydawane w ramach programu są podzielone na kilka serii, wśród których znajdują się: Seria Biblioteka Krytyki Literackiej, Seria Biblioteka Pana Cogito, Seria Nowa Krytyka i Esej, ale także dofinansowania oraz wydania obcojęzyczne.
Przy programie Kanon Polski z Instytutem Literatury współpracują: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Fundacja Evviva L’arte, Księgarnia Akademicka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Wydawnictwo Austeria, Wydawnictwo Avalon, Wydawnictwo Literackie, Wydawnictwo Prymat, wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Wydawnictwo Universitas oraz Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Podczas wtorkowej uroczystości wiceminister Wanda Zwinogrodzka wręczyła również Medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego literaturoznawcom i historykom literatury wyróżniającym się w działalności artystycznej i kulturalnej oraz ochronie dziedzictwa narodowego.
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” otrzymała prof. Anna Nasiłowska-Rek – pisarka, poetka, krytyk literacki i historyk literatury. Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” odznaczeni zostali: prof. dr hab. Olga Płaszczewska – italianistka, autorka licznych artykułów i książek, adiunkt w Katedrze Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego; prof. dr hab. Agnieszka Ziołowicz – historyk i propagator literatury w Polsce, członek Katedry Historii i Literatury Oświecenia i Romantyzmu Wydziału Polonistyki UJ, specjalizująca się w estetyce i poetyce dramatu epoki romantyzmu; dr hab. Tadeusz Sucharski – prof. Akademii Pomorskiej w Słupsku, specjalizujący się w historii literatury polskiej i rosyjskiej XX w., autor m.in. monumentalnej publikacji poświęconej literaturze łagrowej „Literatura polska z sowieckiego domu niewoli. Poetyka. Aksjologia. Twórcy”.